Trung Tâm Tài Chính Quốc Tế – TP.HCM đang đứng trước cơ hội lịch sử để trở thành một trung tâm tài chính quốc tế, và một trong những yếu tố then chốt chính là chính sách quản lý ngoại hối linh hoạt. Nhưng liệu chính sách này có thực sự mở ra “cánh cửa thiên đường” cho giới đầu tư chứng khoán, hay ẩn chứa những rủi ro tiềm tàng?
Theo dự thảo Nghị quyết của Quốc hội, trung tâm tài chính quốc tế (TTTCQT) tại Việt Nam, đặt tại TP.HCM, sẽ áp dụng cơ chế quản lý ngoại hối khác biệt, chia theo từng nhóm đối tượng và tính chất giao dịch. Cụ thể:
“Đây là một bước tiến lớn trong việc tự do hóa dòng vốn và hội nhập thị trường tài chính Việt Nam với thế giới,” ông Trần Đình Long, một chuyên gia tài chính độc lập nhận định. “Tuy nhiên, chúng ta cần phải có cơ chế kiểm soát chặt chẽ để tránh tình trạng rửa tiền, trốn thuế và các hoạt động tài chính bất hợp pháp khác.”
Xem thêm: Đầu Tư Chứng Khoán 2025: Cơ Hội Vàng Từ Chính Sách Mới
Dự thảo Nghị quyết tạo điều kiện cho các thành viên TTTCQT tiếp cận vốn quốc tế một cách dễ dàng hơn. Các nhà đầu tư nước ngoài được phép chuyển vốn đầu tư, lợi nhuận và các khoản thu hợp pháp ra nước ngoài bằng ngoại tệ. Doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài không phải thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến quản lý ngoại hối khi chuyển tiền đầu tư, cho vay ra nước ngoài (chỉ cần tuân thủ quy định về mở tài khoản và chế độ báo cáo).
Khoản 2 Điều 11 cho phép thành viên TTTCQT huy động vốn từ tổ chức, cá nhân ngoài lãnh thổ Việt Nam mà không cần xin phép. Đồng thời, thành viên có quyền vay vốn bằng ngoại tệ từ các tổ chức, cá nhân nước ngoài hoặc từ các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài là thành viên trong TTTCQT. Thậm chí, thành viên TTTCQT còn có thể cho các tổ chức trong nước không phải thành viên vay ngoại tệ, miễn là bên đi vay tuân thủ quy định về điều kiện, đối tượng, mục đích vay và thủ tục đăng ký khoản vay.
Với các chính sách ưu đãi này, TTTCQT hứa hẹn sẽ trở thành “cỗ máy hút vốn” khổng lồ, tạo ra nguồn cung vốn dồi dào cho thị trường chứng khoán Việt Nam. Theo ước tính của một số chuyên gia, quy mô thị trường chứng khoán Việt Nam có thể tăng gấp đôi trong vòng 5 năm tới nhờ vào dòng vốn đầu tư từ TTTCQT.
Ý tưởng về TTTCQT tại TP.HCM có nhiều điểm tương đồng với mô hình đặc khu kinh tế (SEZ) đã được triển khai ở nhiều quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên, Việt Nam cần rút kinh nghiệm từ những “bài học xương máu” của các SEZ khác, đặc biệt là trong việc quản lý dòng vốn và tránh tình trạng đầu cơ, lũng đoạn thị trường.
Ở một số quốc gia, việc quản lý lỏng lẻo dòng vốn vào ra các SEZ đã dẫn đến tình trạng bong bóng bất động sản, khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế. Việt Nam cần có cơ chế giám sát chặt chẽ để đảm bảo rằng dòng vốn từ TTTCQT được sử dụng hiệu quả cho mục đích phát triển kinh tế, thay vì bị “rút ruột” thông qua các hình thức chuyển giá, trốn thuế và đầu tư ảo.
Việc xây dựng TTTCQT tại Việt Nam là một canh bạc lớn, với cả cơ hội và thách thức. Nếu thành công, TTTCQT sẽ giúp Việt Nam kết nối thị trường tài chính toàn cầu, thu hút vốn đầu tư, thúc đẩy phát triển thị trường tài chính và nâng cao vị thế quốc tế. Ngược lại, nếu thất bại, TTTCQT có thể gây ra bất ổn kinh tế vĩ mô, gia tăng rủi ro tài chính và làm suy yếu hệ thống ngân hàng.
Mặc dù dự thảo Nghị quyết đưa ra nhiều quy định về minh bạch thông tin và báo cáo định kỳ, vẫn còn nhiều lo ngại về khả năng kiểm soát hiệu quả dòng vốn ra vào TTTCQT. Rủi ro rửa tiền, trốn thuế và các hoạt động tài chính bất hợp pháp khác luôn rình rập.
Bên cạnh đó, việc tự do hóa dòng vốn có thể khiến Việt Nam dễ bị tổn thương hơn trước các cú sốc từ bên ngoài. Khi thị trường tài chính toàn cầu biến động, dòng vốn có thể ồ ạt rút khỏi Việt Nam, gây ra khủng hoảng tỷ giá và suy giảm kinh tế.
Để giảm thiểu rủi ro và tận dụng tối đa cơ hội từ TTTCQT, Việt Nam cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, bao gồm:
Ông Lê Đức Anh, Giám đốc một quỹ đầu tư lớn cho biết: “Điều quan trọng là chúng ta cần có một lộ trình rõ ràng và các bước đi thận trọng. Việc xây dựng TTTCQT không phải là một cuộc chạy đua vũ trang mà là một quá trình bền bỉ, từng bước nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập quốc tế.”
Với những thay đổi về chính sách quản lý ngoại hối và việc hình thành TTTCQT, thị trường chứng khoán Việt Nam hứa hẹn sẽ bước vào một kỷ nguyên mới với nhiều cơ hội đầu tư hấp dẫn. Dòng vốn ngoại dồi dào, sự tham gia của các nhà đầu tư chuyên nghiệp và sự phát triển của các sản phẩm tài chính mới sẽ tạo ra một môi trường đầu tư sôi động và cạnh tranh.
Tuy nhiên, nhà đầu tư cũng cần phải thận trọng và trang bị cho mình kiến thức và kỹ năng cần thiết để đối phó với những rủi ro tiềm ẩn. Việc lựa chọn cổ phiếu, phân bổ vốn và quản lý rủi ro một cách thông minh là yếu tố then chốt để thành công trên thị trường chứng khoán.
Việc xây dựng Trung tâm Tài Chính Quốc Tế tại TP.HCM không chỉ là một dự án kinh tế đơn thuần, mà còn là một bước ngoặt quan trọng trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam. Với chính sách quản lý ngoại hối linh hoạt, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ có cơ hội thu hút nguồn vốn đầu tư lớn, tạo ra nhiều cơ hội cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, đi kèm với cơ hội luôn là thách thức và rủi ro. Điều quan trọng là nhà đầu tư cần phải trang bị cho mình kiến thức, kỹ năng và sự tỉnh táo để không bị “mất tiền oan” trên “sân chơi” ngoại tệ đầy tiềm năng này. Hãy đầu tư thông minh và có trách nhiệm, để góp phần vào sự phát triển bền vững của thị trường tài chính Việt Nam.